Powiat
Starosta zaskoczony
O trwających sporach w tej sprawie piszemy na naszych łamach od początku roku (m.in. w „GP-WO” nr 3, 8, 10 i 11/2010). Przypomnijmy, że na przełomie listopada i grudnia 2009 Ministerstwo Skarbu Państwa złożyło burmistrzowi Oławy i naszemu starostwu propozycję skomunalizowania oławskiego PKS. Burmistrz skonsultował sprawę z radnymi i szybko odmówił. Inaczej odniósł się do tej propozycji Zarząd Powiatu, który 10 grudnia wstępnie ją zaakceptował. Starosta Marek Szponar poprosił radnych o wyrażenie opinii w tej sprawie na posiedzeniach komisji Rady Powiatu. Były pozytywne, upoważniały Zarząd Powiatu do prowadzenia rozmów z ministerstwem i przedstawicielami spółki PKS.
Po sprzeciwie grupy pracowników oławskiego PKS, wspieranych przez prezesa Jacka Pychowskiego, sprawa na pewien czas utknęła w Radzie Powiatu. Miała być rozpatrzona na lutowej sesji, ale po spotkaniu radnych z szefami i pracownikami PKS, na wniosek Zarządu Powiatu zdjęto z porządku obrad projekt uchwały o zgodzie na bezpłatne przejęcie akcji oławskiej firmy. Starosta Marek Szponar uzasadnił to rozbieżnościami prawnymi, jakie ujawniły się na wspomnianym spotkaniu.
Zdaniem przedstawicieli zarządu i rady nadzorczej PKS, działalność tej firmy zarówno rzeczowo jak i terytorialnie znacznie wykracza poza kompetencje i zadania powiatu oławskiego. Prezes Jacek Pychowski zwrócił uwagę, że to, co najbardziej interesuje powiat, czyli przewozy osobowe, stanowi zaledwie około 30 procent działalności firmy, a w tym jest około 30 procent działań typowo komercyjnych. Co innego twierdził radca prawny starostwa, mecenas Andrzej Woźniak. Według niego w obecnym stanie prawnym nie było żadnych przeszkód, by skomunalizować taką firmę, jak oławski PKS.
23 marca, na zwołanej w trybie nadzwyczajnym sesji Rady Powiatu, było sporo pytań i wątpliwości. Najwięcej miał wiceprzewodniczący rady Mirosław Kulesza. Radny PiS chciał wiedzieć, kto będzie pełnił rolę walnego zgromadzenia w spółce - Zarząd Powiatu czy Rada Powiatu? Pytał także, czy będzie można bez przeszkód utrzymać całą dotychczasową działalność spółki, także typowo komercyjną, wykraczającą poza sferę zainteresowania i obowiązków powiatu? Odpowiadali mecenas Woźniak i starosta Szponar, przekonując radnego, że nie powinno być prawnych problemów. Szef Zarządu Powiatu powoływał się na podobne uchwały podjęte przez inne rady powiatu - m.in. w Kłodzku, Kamiennej Górze i w Szczecinku. Mówił, że jednym z celów przejęcia akcji oławskiego PKS jest „wyciągnięcie tej firmy z dołka”. Na dowód, że w ten „dołek” wpadła, przedstawił coroczne zmniejszanie się obrotów.
Ostatecznie oławska Rada Powiatu zdecydowaną większością głosów wyraziła zgodę na bezpłatne przejęcie akcji przedsiębiorstwa PKS w Oławie SA. Sprzeciwił się temu tylko Lesław Danilewicz. Kilku radnych wstrzymało się od głosu.
Skarga PKS i wojewody
7 kwietnia prezes spółki PKS Jacek Pychowski złożył do wojewody dolnośląskiego skargę na podjętą uchwałę i domagał się jej uchylenia. Szef rządowej administracji wojewódzkiej długo analizował uchwałę i ostatecznie, po uzyskaniu wyjaśnień od starosty, zdecydował się złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Udało nam się dotrzeć do dokumentu, podpisanego 10 maja przez wojewodę dolnośląskiego Rafała Jurkowlańca. A oto jego główne tezy, uzasadniające zaskarżenie uchwały Rady Powiatu w Oławie do WSA: „W toku badania legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru stwierdził, iż narusza ona w sposób istotny art. 6 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym. Zgodnie z jego treścią powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.
Przepisy powszechnie obowiązującego prawa pozwalają wprawdzie jednostkom samorządu terytorialnego podejmować i prowadzić działalność gospodarczą, jednakże na zasadach określonych w ustawie z 20 grudnia 1996 o gospodarce komunalnej. Z art. 1 przywołanej ustawy wynika, iż gospodarka polega na wykonywaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej i obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. W celu dokonania oceny, czy prowadzona działalność Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Oławie Spółka Akcyjna nie wykracza poza sferę użyteczności publicznej organ nadzoru przeprowadził w tym zakresie postępowanie wyjaśniające, występując między innymi do starosty oławskiego w przedmiotowej kwestii. W paragrafie 6 statutu spółki, jako przedmiot działalności zostały wymienione między innymi: konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, sprzedaż hurtowa i detaliczna pozostałych pojazdów samochodowych, sprzedaż części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, transport drogowy towarów, działalność usługowa wspomagająca transport lądowy, sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów silnikowych na stacjach paliw, rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych, przygotowanie terenu pod budowę, roboty budowlane, związane ze wnoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej niesklasyfikowane, wykonywanie instalacji elektrycznych, wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych, wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych, tynkowanie, zakładanie stolarki budowlanej, posadzkarstwo; tapetowanie i oblicowanie ścian, malowanie i szklenie, wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, sprzedaż hurtowa maszyn, wykorzystywanych w górnictwie, budownictwie oraz inżynierii lądowej i wodnej, wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych. Prowadzenie działalności gospodarczej w powyższym zakresie niewątpliwie nie należy do zadań publicznych o charakterze ponadgminnym, wykonywanych przez samorząd powiatowy. W ocenie organu nadzoru spośród wskazanych w statucie 22 obszarów działania spółki charakter użyteczności publicznej ma wyłącznie: transport lądowy - pasażerski, miejski i podmiejski.
W piśmie z 21 kwietnia 2010 Marek Szponar - starosta oławski stwierdził, iż: działalność gospodarcza prowadzona przez PKS w Oławie SA, co do zasady nie wykracza poza sferę zadań o charakterze publicznym. Wprawdzie przedmiot działalności spółki, określony w § 6 jej statutu, zwyczajowy zostaj określony bardzo szeroko i obejmuje zarówno działalność z zakresu transportu pasażerskiego i pozostałego transportu drogowego jak również usługi budowlane i instalatorskie, nie mniej jednak nie odzwierciedla rzeczywistego spektrum działalności i profilu przedmiotowego przedsiębiorstwa. W rzeczywistości działalność gospodarcza, prowadzona realnie przez PKS SA w Oławie, w tym między innymi prowadzenie stacji obsługi i kontroli pojazdów, wynajem autokarów, sprzedaż paliw i części do samochodów ciężarowych, jest powiązana z pasażerskim transportem drogowym. Realizacja działalności wiodącej nie miałaby racji bytu bez zaplecza logistycznego w postaci zaopatrzenia w części zamienne, paliwo oraz bazy serwisowo-technicznej. Prowadzenie przez spółkę dodatkowej pomocniczej działalności gospodarczej jest niezbędne dla umożliwienia wykonywania przedmiotu działalności wiodącej.
Zdaniem organu nadzoru powyższe wyjaśnienia są sprzeczne z oświadczeniem z 22 lutego 2010, przesłanym do wojewody, a podpisanym przez prezesa i główną księgową PKS, zgodnie z którym w 2009 przychody z przewozu osób stanowiły zaledwie 40% wszystkich przychodów spółki w tym roku. W związku z powyższym nie można uznać transportu pasażerskiego za wiodący rodzaj działalności spółki. Powołany wyżej art. 6 ust 2 ustawy o samorządzie powiatowym nie dopuszcza bowiem prowadzenia przez powiat działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Ustawodawca nie przewidział żadnych wyjątków od tej reguły.
Ponieważ, jak wynika z pisma starosty oraz uzasadnienia do uchwały, intencją Powiatu Oławskiego jest kontynuowanie działalności spółki, Rada Powiatu w Oławie podejmując skarżoną uchwałę niewątpliwie naruszyła w sposób istotny art. 6 ust, 2 ustawy o samorządzie powiatowym. W tym stanie rzeczy skarga jest zasadna i celowa”.
Co dalej?
Zgodnie z procedurą prawną, skarga wojewody wpływa do sądu za pośrednictwem rady powiatu. Gdy zamykaliśmy ten numer gazety do druku, do biura oławskiej Rady Powiatu jeszcze nie wpłynęło żadne pismo w tej sprawie. - Jeśli takie pismo dotrze, to Rada Powiatu będzie miała 30 dni na ustosunkowanie się do tego i dopiero wtedy wniosek wojewody powędruje do WSA - tłumaczy mecenas Andrzej Woźniak.
W środę 12 maja obradował Zarząd Powiatu. Jak nam powiedział sekretarz starostwa Arkadiusz Kwiatkowski, sprawa skargi wojewody będzie na pewno tam poruszona. W czwartek 13 maja starosta Marek Szponar miał jechać do Warszawy, do Ministerstwa Skarbu, w celu podpisania umowy, dotyczącej przejęcia akcji oławskiego PKS. Czy pojedzie - nie wiadomo. Wojewoda złożył wniosek do sądu, by wstrzymać realizację uchwały oławskiej Rady Powiatu z 23 marca, bo jej ewentualne skutki mogłyby być dalekosiężne i wyrządzić nieodwracalne szkody.
Tekst i fot.:
Krzysztof A. Trybulski
[email protected]
Napisz komentarz
Komentarze