Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 22 listopada 2024 12:28
Reklama BMM
Reklama
Reklama
News will be here

Dynia to nie tylko symbol Halloween. To superfood na jesień. Dlaczego warto ją jeść?

Dynia to nie tylko smak jesieni, ale również skarbnica wartości odżywczych, idealna dla osób w każdym wieku. Sprawdza się w dietach lekkostrawnych, a jej miąższ, pestki i olej dostarczają cennych składników, takich jak beta-karoten, luteina i witaminy. Dr Marzena Styczyńska z Katedry Żywienia Człowieka UPWr opowiada, jakie właściwości ma dynia, jakie rodzaje warto wybierać i podaje przepisy na dyniowe specjały, które wzbogacą codzienny jadłospis.
  • Źródło: UPWr
Dynia to nie tylko symbol Halloween. To superfood na jesień. Dlaczego warto ją jeść?
Dlaczego warto jeść dynie?

Autor: Jerzy Kamiński

Dr Marzena Styczyńska z Katedry Żywienia Człowieka UPWr: - To delikatne, łatwostrawne i sycące warzywo, które jako jedno z pierwszych wprowadza się do diety dzieci. Idealnie sprawdza się w jadłospisach osób starszych, kobiet w ciąży oraz w lekkostrawnych, niskosodowych i niskokalorycznych dietach. Miąższ dyni, po ugotowaniu, pomaga regulować równowagę kwasowo-zasadową organizmu. W zależności od odmiany, 100 g tego warzywa dostarcza zaledwie 20-45 kcal, a przy tym stanowi bogate źródło błonnika, potasu, magnezu, cynku, żelaza, fosforu, witamin A, E, C oraz z grupy B. Intensywną żółto-pomarańczową barwę dynia zawdzięcza karotenoidom, takim jak beta-karoten, luteina i zeaksantyna. Te naturalne antyoksydanty nie tylko chronią przed wolnymi rodnikami, ale także wspierają zdrowie skóry, włosów, paznokci i oczu.

Beta-karoten – prekursor witaminy A – występuje w dyni w ilości około 6 mg na 100 g, co wielokrotnie przewyższa dzienne zapotrzebowanie na ten składnik. Witamina A wpływa korzystnie na skórę i błony śluzowe, jest niezbędna do prawidłowego widzenia oraz uczestniczy w przemianach cholesterolu. Luteina i zeaksantyna, kluczowe karotenoidy obecne w plamce żółtej oka, występują w dyni w ilości ponad 1010 mg na 100 g. Dynia to nie tylko miąższ – jej pestki oraz tłoczony z nich olej są źródłem cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Czy dynia dyni równa? Jaki rodzaj dyni jest najzdrowszy? 

Na to pytanie nie ma dobrej odpowiedzi – wszystko zależy od tego, który element i w jakim celu wykorzystamy, a każda dynia ma w sobie coś wyjątkowego. Dynia wywodzi się z Ameryki Południowej – uprawiano ją już około 3000 lat p.n.e. na terenach dzisiejszego Peru. Była przysmakiem starożytnych Rzymian i Greków, a do Europy trafiła dzięki Krzysztofowi Kolumbowi. Wykorzystywano ją nie tylko jako pożywienie.

Dziś wyróżniamy około 800 odmian dyni, różniących się kształtem i kolorem zewnętrznej skórki, podczas gdy miąższ owocu, zależnie od poziomu beta-karotenu, zawsze mieści się w odcieniach od ciemnożółtego po intensywnie pomarańczowy. Około 200 odmian dyni nadaje się do spożycia, pozostałe pełnią funkcję dekoracyjną. Niektóre z tych ozdobnych także można jeść, lecz ich skórka i miąższ są zazwyczaj twarde i gorzkawe ze względu na wysoką zawartość kukurbitacyny – substancji odstraszającej roślinożerców, obecnej również w mniejszych ilościach w ogórkach, cukinii i kabaczkach. Właściwości przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze kukurbitacyny wykorzystywano dawniej w medycynie ludowej. W Polsce korzystamy z około 20 odmian dyni jadalnej, najpopularniejsze to dynia zwyczajna, olbrzymia, piżmowa – o wyższej zawartości węglowodanów niż pozostałe odmiany, hokkaido – śmiało możemy zjadać ją ze skórką, aromatyczna dynia muskat czy makaronowa.

Jakie zaskakujące potrawy można wyczarować z dyni i jej pestek?

W kuchni polskiej dynia wykorzystywana jest wszechstronnie – zarówno miąższ, pestki, jak i olej dyniowy znajdują szerokie zastosowanie. Pestki najlepiej smakują wysuszone lub lekko podprażone – idealne jako dodatek do sałatek lub zdrowa przekąska. Po zmieleniu świetnie sprawdzą się jako zamiennik mąki w wypiekach, składnik zagęszczający sosy czy dodatek do koktajli. Olej dyniowy, o charakterystycznym zielono-brązowym kolorze i orzechowym aromacie, najlepiej stosować na zimno, by zachować jego cenne właściwości odżywcze.

Miąższ dyni można spożywać zarówno po obróbce termicznej, jak i na surowo, choć surowa dynia jest twarda i trudna do przygotowania. Młode, miękkoskórne okazy doskonale nadają się do wyciskania soku, blendowania na purée, a nawet jako cienko krojone „carpaccio.” W szczególności dynia makaronowa, dzięki swojej włóknistej strukturze, po upieczeniu daje się rozdrobnić widelcem na nitki przypominające makaron spaghetti.

Pieczona lub krótko gotowana dynia, po zblendowaniu, stanowi doskonałą bazę do różnorodnych potraw, dodając nie tylko smaku, lecz także atrakcyjnego wyglądu dzięki intensywnej barwie. Dynia doskonale komponuje się z przyprawami, takimi jak kurkuma, imbir, cynamon, cytryna, kolendra, czosnek, chili czy natka pietruszki. Popularne są klasyczne potrawy, takie jak zupa dyniowa czy puree z dyni jako alternatywa dla ziemniaków. Dyniowe puree może również wzbogacić smak kopytek, naleśników, pasztetów, ciast, koktajli czy sałatek. Dodane do drożdżówki nadaje jej piękny, złoty kolor i pozwala na dłużej zachować wilgotność ciasta.

Co ciekawe, z dyni można przygotować również frytki – sycące, lekko słodkie, pieczone bez tłuszczu w piekarniku. Świetnie sprawdzi się także jako składnik bigosu czy gulaszu, a nawet sernika – w wersji klasycznej lub czekoladowej. W ostatnich sezonach rekordy popularności bije latte dyniowe oraz bezalkoholowe piwo z dodatkiem proszku dyniowego.

Czy dynią możemy też karmić naszych pupili?

Gospodarze od zawsze karmili dynią zwierzęta zagrodowe i drób, stąd brał się m.in. charakterystyczny kolor żółtek jaj. Jest również bezpieczna dla kotów i psów, jednak należy podawać ją w odpowiedniej formie. Surowa dynia może być trudna do strawienia, dlatego najlepiej serwować ją po ugotowaniu – choć surową chętnie schrupią króliki czy chomiki. Nie należy przesadzać z ilością dyni, która podajemy zwierzętom, ponieważ w nadmiarze może powodować dyskomfort trawienny – stosujmy ją jako dodatek do zwyczajowej diety czworonogów.


 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Gość 31.10.2024 15:59
W kulturze polskiej dynia jest również jesienną ozdobą. Niektórym kojarzy się z przemijaniem i nadzeją na nowe życie. Warto więc mieć dynię i rozum zamiast pustej skorupy z kłami.

mgid.com, 649292, DIRECT, d4c29acad76ce94f
lijit.com, 349013, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
lijit.com, 349013-eb, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
openx.com, 538959099, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
appnexus.com, 1019, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
improvedigital.com, 1944, RESELLER
pubmatic.com, 161673, RESELLER, 5d62403b186f2ace
admanmedia.com, 925, RESELLER
smartadserver.com, 3713, RESELLER
openx.com, 540866936, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
adform.com, 2671, RESELLER
yahoo.com, 59674, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
smaato.com, 1100042823, RESELLER, 07bcf65f187117b4
yahoo.com, 58935, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
triplelift.com, 11656, RESELLER, 6c33edb13117fd86
pubmatic.com, 158481, RESELLER, 5d62403b186f2ace
smartadserver.com, 3713, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 15349, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
zeta.com, 757, RESELLER
rubiconproject.com, 9655, RESELLER, 0bfd66d529a55807
Xapads.com, 145030, RESELLER
google.com, pub-3990748024667386, DIRECT, f08c47fec0942fa0
Pubmatic.com, 162882, RESELLER, 5d62403b186f2ace
video.unrulymedia.com, 524101463, RESELLER, 29bc7d05d309e1bc
lijit.com, 224984, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
Pubmatic.com, 163319, RESELLER, 5d62403b186f2ace
adyoulike.com, c1cb20fa2bbc39a8f2ec564ac0c157f7, DIRECT
adyoulike.com, a15d06368952401cd3310203631cb18b, RESELLER
rubiconproject.com, 20736, RESELLER, 0bfd66d529a55807
pubmatic.com, 160925, RESELLER, 5d62403b186f2ace
onetag.com, 7a07370227fc000, RESELLER
lijit.com, 408376, RESELLER, fafdf38b16bf6b2b
spotim.market, sp_AYL2022, RESELLER, 077e5f709d15bdbb
smartadserver.com, 4144, RESELLER
nativo.com, 5848, RESELLER, 59521ca7cc5e9fee
smartadserver.com, 4577, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 13099, RESELLER
pubmatic.com, 161593, RESELLER, 5d62403b186f2ace
rubiconproject.com, 11006, RESELLER, 0bfd66d529a55807
onetag.com, 7cd9d7c7c13ff36, DIRECT
ssp.e-volution.ai, AJxF6R4a9M6CaTvK, RESELLER
rubiconproject.com, 16824, RESELLER, 0bfd66d529a55807
adform.com, 2664, RESELLER, 9f5210a2f0999e32
appnexus.com, 11879, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
smartadserver.com, 1247, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
smaato.com, 1100056735, DIRECT, 07bcf65f187117b4
smaato.com, 1100004890, DIRECT, 07bcf65f187117b4
rubiconproject.com, 24600, RESELLER, 0bfd66d529a55807
sharethrough.com, iBAzay96, RESELLER, d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com, 156177, RESELLER, 5d62403b186f2ace
pubmatic.com, 161674, RESELLER, 5d62403b186f2ace
insticator.com,15188195-e4cc-40b1-98f1-d6390cc63cbb,RESELLER,b3511ffcafb23a32
rubiconproject.com,17062,RESELLER,0bfd66d529a55807
video.unrulymedia.com,136898039,RESELLER
sharethrough.com,Q9IzHdvp,DIRECT,d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com,95054,DIRECT,5d62403b186f2ace
lijit.com,257618,RESELLER,fafdf38b16bf6b2b

lijit.com, 349013, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
lijit.com, 349013-eb, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
improvedigital.com, 1944, RESELLER
pubmatic.com, 161673, RESELLER, 5d62403b186f2ace
admanmedia.com, 925, RESELLER
openx.com, 540866936, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
adform.com, 2671, RESELLER
yahoo.com, 59674, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
smaato.com, 1100042823, RESELLER, 07bcf65f187117b4
yahoo.com, 58935, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
triplelift.com, 11656, RESELLER, 6c33edb13117fd86
pubmatic.com, 158481, RESELLER, 5d62403b186f2ace
smartadserver.com, 3713, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 15349, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
zeta.com, 757, RESELLER
rubiconproject.com, 9655, RESELLER, 0bfd66d529a55807
Xapads.com, 145030, RESELLER
google.com, pub-3990748024667386, DIRECT, f08c47fec0942fa0
Pubmatic.com, 162882, RESELLER, 5d62403b186f2ace
video.unrulymedia.com, 524101463, RESELLER, 29bc7d05d309e1bc
lijit.com, 224984, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
Pubmatic.com, 163319, RESELLER, 5d62403b186f2ace
adyoulike.com, c1cb20fa2bbc39a8f2ec564ac0c157f7, DIRECT
adyoulike.com, a15d06368952401cd3310203631cb18b, RESELLER
smartadserver.com, 4577, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
onetag.com, 7cd9d7c7c13ff36, DIRECT
adform.com, 2664, RESELLER, 9f5210a2f0999e32
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
smartadserver.com, 1247, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
smaato.com, 1100056735, DIRECT, 07bcf65f187117b4
smaato.com, 1100004890, DIRECT, 07bcf65f187117b4
sharethrough.com, iBAzay96, RESELLER, d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com, 161674, RESELLER, 5d62403b186f2ace
insticator.com,15188195-e4cc-40b1-98f1-d6390cc63cbb,RESELLER,b3511ffcafb23a32
rubiconproject.com,17062,RESELLER,0bfd66d529a55807
video.unrulymedia.com,136898039,RESELLER
sharethrough.com,Q9IzHdvp,DIRECT,d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com,95054,DIRECT,5d62403b186f2ace
lijit.com,257618,RESELLER,fafdf38b16bf6b2b

Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama
Reklama