Trzy duże zakłady produkcyjne - to prawdziwe zagłębie świecowo-zniczowe. Do tego tartak, piaskownia, szkoła, przedszkole, lekarz, bank, apteka oraz parę sklepów i mniejszych zakładów, ale do przedwojennej potęgi wsi wciąż jeszcze daleko
Gazeta Powiatowa - Wiadomości Oławskie
20.08.2014 09:10
(aktualizacja 27.09.2023 16:00)
Dziś mało kto wie, że kiedyś w starym skrzydle szkolnego budynku mieściła się fabryka cygar
Z informacji Jerzego Urbaniaka, miłośnika historii jelczańsko-laskowickiej, publikującego na stronie www.jelcz-laskowice.republika.pl, wynika, że w czasie II wojny światowej bystrzycka fabryka była obozem pracy przymusowej Żydów - głównie kobiet. Niestety, to są wiadomości przekazane autorowi ustnie - nie dotarłem do żadnych dokumentów w tej sprawie.
A jak było przed wojną? Niestety, nie znalazłem informacji, czy w Bystrzycy była jedna fabryka w trzech budynkach, czy trzy oddzielne zakłady. Wiadomo za to na pewno, że jednym z właścicieli bądź dzierżawców fabryki, co wówczas było często praktykowane, był Otto Deter. To jego nazwisko najczęściej widnieje na zdjęciach bystrzyckiej fabryki, umieszczanych na przedwojennych pocztówkach. Jak mogła u niego wyglądać praca, znalazłem w opisie podobnej fabryki, jaką Otto Deter dzierżawił na początku XX wieku w Tworkowie. Podobno był tak dobrym dzierżawcą, że wielu ludzi właśnie jego uważało błędnie za pomysłodawcę, budowniczego i właściciela tworkowskiej cygarowni.
Czy podobnie zorganizowana była praca w bystrzyckiej fabryce cygar?
- Jednopiętrowy budynek cygarowni zbudowano z czerwonej cegły. Fabryka miała wysokie i szerokie okna - czytamy w opisie z Nowin Raciborskich, z 1905 roku (opr. Anna Bindacz, "Nowiny Raciborskie" 2005). - Sale do pracy były dwie. Jedna, duża i przestronna na piętrze, druga mniejsza na parterze. Przed fabryką stały ławki, na których w czasie przerw odpoczywały pracownice. Nie zabrakło też miejsc na rowery; było ich codziennie mnóstwo, bo kobiety przyjeżdżały na nich do pracy. W cygarowni pracowało około dwustu kobiet i dziewcząt. (...) Pracowano na akord. Nie było ustalonej liczby cygar, którą powinna wykonać kobieta w ciągu dnia. Im więcej ich zrobiła, tym więcej dostawała pieniędzy. Pensje wypłacano co trzy dni. Jak wyglądała praca w cygarowni? W ciemnej i chłodnej piwnicy moczyły się liście tytoniu, które później wynoszono na strych. Na strychu była wysoka temperatura - odpowiednia do suszenia tytoniu. Porządnie wysuszone liście tytoniu drobno krojono, po czym rozkładano je na czystym miejscu do ponownego suszenia. Później zbierano posiekany tytoń i dodawano do niego ciekawe proszki zapachowe. W ten sposób powstała tabaka, czyli tytoń zaprawiony interesującymi i niezwykłymi nieraz wonnościami. Tabakę zawijano w wilgotne liście. Aby liście dobrze trzymały tabakę delikatnie sklejano je klejem. Zrobione cygara wkładano do drewnianej formy, mającej dwadzieścia wgłębień. Przykrywano formę drewnianą przykrywą i poddawano prasie. Po prasowaniu kobiety ręcznie poprawiały wygląd cygar. Następnie cygara wypalano w ogromnym piecu znajdującym się w piwnicy. Po ich wyjęciu znowu sprawdzano kształt cygar. Tym, które się przypaliły, obcinano wierzchołek. Zwano je sztompami i były tańsze od tych zakończonych na ostro.
Bystrzyca
Suszący się tytoń jeszcze dziś można zobaczyć w okolicach Grędziny. Czy stamtąd pochodził surowiec do bystrzyckiej fabryki?
Bystrzyca
Dziś mało kto wie, że kiedyś w starym skrzydle szkolnego budynku mieściła się fabryka cygar
Podziel się
Oceń
Napisz komentarz
Komentarze
Aktualnie nie ma żadnych komentarzy. Bądź pierwszy, dodaj swój komentarz.
Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas.
Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.
Napisz komentarz
Komentarze