Dzieje powojenne
Na mocy postanowień Układu Jałtańskiego, po II wojnie światowej Polacy ze wschodnich kresów Rzeczpospolitej zostali przesiedleni i na prastare ziemie piastowskie. Wśród nich znaleźli się obecni mieszkańcy wioski Biskupice Oławskie oraz ich przodkowie. Opuszczali swoje domostwa uciekając przed szykanami nacjonalistów ukraińskich, dopuszczających się napadów, morderstw i rozbojów na ludności polskiej.
Przesiedleńcy przybyli do Biskupic 12 czerwca 1945 roku, po przeszło tygodniowej podróży transportem kolejowym ze Złoczowa, trasą przez Lwów, Przemyśl, Katowice, Opole. Podroż odbywała się pociągiem towarowym w bardzo trudnych wa runkach. W każdym wagonie jechało po kilkanaście osób wraz z częścią uratowanego dobytku. Co pewien czas następowały długie postoje, podczas których zdobywano paszę oraz wodę dla przewożonych zwierząt. Ludzie żywili się w głównej sucharami przygotowanymi na podróż w nieznane.
Osadnicy wysiadali z pociągu w przekonaniu, że niebawem wrócą do miejsc, gdzie się urodzili, spędzili dzieciństwo i część życia. Po kilku dniach koczowania przy torach, kiedy stracili nadzieję na powrót do domu, udali się do wioski w poszukiwaniu miejsca osiedlenia. W wielu przypadkach zamieszkali wspólnie z Niemcami, których czekał ten sam los wysiedlenia na zachód.
Osiedleńcy pochodzili z kilkunastu miejscowości województwa tarnopolskiego i lwowskiego. Największą grupę, około 200 osób, stanowili mieszkańcy wioski Wicyń. Pozostali przesiedleńcy pochodzili z następujących miejscowości: Biały Kamień,Ciemierzyńce, Czeremosznia, Dunajów, Huta Werhobuska, Kolomyja, Kondratów, Kraków, Lwów, Obertasów, Odolanów, Opaki, Otynia, Podlipce, Remizowce, Rzeszów, Skwarzawa, Tuchola, Wiśniowczyk, Wyrhoburz oraz Zulice. Przesiedleńców charakteryzowała wiara w Boga oraz polskości. Po zagospodarowaniu się w nowym miejscu zamieszkania zaczęto szukać kontaktu z księdzem katolickim oraz na przywiązanie do nauczyciela do polskiej szkoły. Powoli organizowało się życie tej małej wspólnoty, liczącej około 400 mieszkańców. Rozpoczęła się nauka w szkole podstawowej, powstał sklep oraz wznowiła działalność Ochotnicza Straż Pożarna, sięgająca swą tradycją kresów wschodnich.
Wioska nie miała kościoła - jego brak był mocno odczuwany, ponieważ w większości miejscowości skąd pochodzili osadnicy kościół był w miejscu zamieszkania. Mieszkańcy Biskupic do kościoła na msze św. najczęściej chodzili pieszo, czasami jeździli zaprzęgiem konnym do sąsiednich miejscowości. Po mimo braku kościoła nabożeństwa z udziałem księdza Romana Pietruskiego czasami odbywały się w Biskupicach. 2 czerwca 1946 roku, jak jest zapisane w Kronice Parafialnej, z powodu dwumiesięcznej suszy odbyła się procesja do Biskupic. Przy ołtarzu polowym odprawiono nieszpory, potem duszpasterz miał naukę. Pod datą 29 czerwca 1946 jest zapis: ,,Po uroczystych nabożeństwach duszpasterz dokonał poświęcenia krzyża". W dniu 8 maja 1949 roku ks. proboszcz poświęcił korpus Pana Jezusa w Biskupicach, potem odprawiono nieszpory majowe. Korpus Pana Jezusa przybito do krzyża drogowego.
Nabożeństwa majowe odprawiane były pod krzyżem stojącym w środku wioski. Przedstawiona sytuacja trwała do roku 1957. Jak donosi Kronika Parafialna ,,Korzystając z nowego ducha, jaki zapanował w naszej Ojczyźnie, po historycznym październiku 1956 mieszkańcy gromady Biskupice Oławskie z p. Źrałko Stanisławem na czele rozpoczęli starania o przydzielenie im remizy strażackiej na kaplicę. Sprawa szybko ruszyła z miejsca i dzięki przychylnemu stanowisku Straży Pożarnej i Powiatowej Komendy Straży Pożarnej Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Biskupicach Oławskich została przekazana mieszkańcom na kaplicę.
Początkowe zamysły mieszkańców zmierzały do przedłużenia remizy o kilka metrów prostopadle do gościńca. Doprowadzili jeszcze do tego, że remizę rozebrano do fundamentów i zaplanowano całkiem nową kaplicę - położenie równoległe do gościńca". Jak wynika z zachowanych dokumentów, w dniu 5.4.1957 r pismem L.d.13 III/23/89/57 Wojewódzki Zarząd Architektoniczno-Budowlany działający przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej zatwierdził projekt techniczny budowy kościoła. 24 kwietnia 957 poprawiono usytuowanie budynku (położenie równoległe do gościńca). „W niedzielę 28 kwietnia 1957 roku o godz. 16-tej dokonał miejscowy rządca parafii ks. Domagała poświęcenia placu pod budowę kaplicy".
Opisane wydarzenia miały miejsce w kwietniu 1957 roku, kiedy obradowała 45 Konferencja Episkopatu Polski. Obradom przewodniczył - już po wyjściu z więzienia -Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Wówczas biskupi zatwierdzili projekt Nawiedzenia wszystkich polskich parafii przez wierną kopię Cudownego Obrazu Jasnogórskiego. Prace przy kopaniu i zakładaniu fundamentów kaplicy w Biskupicach Oławskich szybko posuwały się naprzód tak, że w niedzielę 19 maja 1957 roku o godzinie 16-tej odprawił miejscowy rządca parafii ks. Domagała nabożeństwo majowe w miejscu przyszłej kaplicy, mury podciągnięto już do wysokości 1 metra" . Jak wynika z zapisu dokonanego w akcie erekcyjnym: ,,Za pontyfikatu papieża (Piusa) XII roku pańskiego 1957, gdy we Wrocławiu rządził ks. biskup Bolesław Kominek, przewodniczącym Rady Państwa Aleksander Zawadzki, proboszczem parafii Minkowice Oławskie ks. Brunon Domagała, przewodniczący Rady Budowy Kościoła Stanisław Źrałko zostało dokonane poświęcenie kamienia węgielnego... Uroczystościom przewodniczył i poświecenia dokonał ksiądz dziekan Józef Sczastny z Brzegu przy udziale księdza dziekana Franciszka Kutrowskiego, ks. kanonika Romana Pietruskiego księdza Jana Kwasika wikarego tutejszej parafii, przy udziale mieszkańców Biskupic oraz okolicznych miejscowości. Uroczystościom towarzyszyła piękna, słoneczna pogoda (według danych stacji meteorologicznej Laskowice średnia dobowa temperatura powietrza wynosiła w dniu 19.05.1957 roku 19,8 stopnia Celsjusza).
Budowa kościoła stała się czynnikiem integrującym tę małą społeczność, była wielkim wysiłkiem dla zubożonej przez wojnę społeczności, nękanej wysokimi podatkami oraz obowiązkowymi dostawami. Wydatki na budowę były pokrywane z ofiar pieniężnych składanych przez mieszkańców. Finansowanie budowy było wspierane również przez mieszkańców .W niedzielę 19 maja 1957 roku o godzinie 16-tej odprawił miejscowy rządca parafii ks. Domagała nabożeństwo majowe w miejscu przyszłej kaplicy, mury podciągnięto już do wysokości 1 metra" . Jak wynika z zapisu dokonanego w akcie erekcyjnym: ,,Za pontyfikatu papieża (Piusa) XII roku pańskiego 1957, gdy we Wrocławiu rządził ks. biskup Bolesław Kominek, przewodniczącym Rady Państwa Aleksander Zawadzki, proboszczem parafii Minkowice Oławskie ks. Brunon Domagała, przewodniczący Rady Budowy Kościoła Stanisław Źrałko zostało dokonane poświęcenie kamienia węgielnego..". Uroczystościom przewodniczył i poświecenia dokonał ksiądz dziekan Józef Sczastny z Brzegu przy udziale księdza dziekana Franciszka Kutrowskiego, ks kanonika Romana Pietruskiego księdza Jana Kwasika, wikarego tutejszej parafii, przy udziale mieszkańców Biskupic oraz okolicznych miejscowości.
W pracach przy budowie kościoła brali udział niemalże wszyscy mieszkańcy - zarówno dorośli, młodzież jak i dzieci. Większość prac wykonywana była ręcznie we własnym zakresie. Część materiałów budowlanych pochodziła ze spalonych za budowań.
Prace budowlane ukończono późną jesienią. W niedzielę 15 grudnia 1957 roku ksiądz biskup Bolesław Kominek dokonał uroczystego poświęcenia kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Anielskiej.
Po wielu wyrzeczeniach wierni mogli brać udział w nabożeństwach w swojej miejscowości. Ksiądz dowożony był zaprzęgiem konnym z Minkowic Oławskich. Po pewnym czasie kupiono dla proboszcza motocykl WFM. Z upływem czasu zastąpił go samochód...
*
W tekście wykorzystałem fragmenty spisane przez mieszkańca Biskupic Oławskich pana Stanisława Włodka.
Zdjęcia kościoła mojego autorstwa, pozostałe czarno-białe pochodzą z broszury wydanej w 2007 roku związanej z 50-leciem budowy kościoła w Biskupicach Oławskich.
Piotr Kutela
Napisz komentarz
Komentarze