Męski obóz pracy powstał tu na przełomie września i października 1943 z inicjatywy koncernu Kruppa, który chciał w ten sposób pozyskiwać niewolniczą siłę roboczą do fabryki zbrojeniowej, należącej do Maschinenfabriken Friedrich Krupp Berthawerk AG, w Markstädt (Laskowice Oławskie), przy produkcji dział kaliber 75 i 155 mm oraz wyrzutni torped lub przy ciągłej rozbudowie zakładów. Śmiertelność w obozie była bardzo wysoka. Dane szacunkowe mówią o co najmniej 2000 ofiar.
Za pracę więźniów Krupp comiesięcznie płacił SS, której formalnie podlegał Gross-Rosen i która utrzymywała w obozie swoich strażników. Od sierpnia 1943 roku obóz stawiali więźniowie, głównie żydowscy, z obozu pracy w Markstädt (Laskowice Oławskie). Obóz to 32 baraki, rozlokowane na 42 hektarach. Można się było do niego dostać dwiema bramami - główną i tą dla więźniów wychodzących do pracy w fabryce. Między nimi ustawiono wartownie, a dalej 2 bloki dla esesmanów oraz większy dla komendanta obozu, którym był Otto Stoppel. Ten budynek, przebudowany, zachował się do dziś.
Drewniane baraki więzienne miały wymiary 8 na 40 m, w każdym mieszkało nawet po 200 osób. Pośrodku każdego była jadalnia, a po bokach dwie sypialnie na 100 osób każda. Liczbę więźniów dziś ocenia się na minimum 7 000, głównie Polaków, ale byli także Żydzi (z Polski i Węgier), Rosjanie, Belgowie, Holendrzy, Francuzi, Belgowie, Rosjanie, Niemcy, Czesi i Chorwaci.
Obozu pilnowało niemal pół tysiąca esesmanów i 30 blokowych. 21 stycznia 1945 roku około 300 ciężej chorych więźniów pozostawiono w obozie, a 6 tysięcy innych mimo dużego mrozu zmuszono do wymarszu do macierzystego obozu. Po czterech dniach zdziesiątkowana kolumna dotarła Gross Rosen. W trakcie tego marszu śmierci - tak nazwano kolumny ewakuacyjne wyruszające z niemieckich obozów koncentracyjnych w Europie Środkowej podczas zbliżania się frontów alianckich, przede wszystkim Armii Czerwonej w 1944 i 1945 roku - liczbę ofiar szacuje się na co najmniej tysiąc.
Arbeitslager Fünfteichen został wyzwolony 23 stycznia 1945 r. około godz. 11 przez grupę zwiadu Armii Radzieckiej. Po ewakuacji grupy chorych byłych więźniów został on zamieniony przez Rosjan na obóz dla niemieckich jeńców wojennych, który funkcjonował do 1948 r.
(fragment materiałów z "Gazety Powiatowej")
Napisz komentarz
Komentarze