Wciąż mamy w powiecie niemal 4 tysiące kopciuchów, których używanie będzie zakazane w od połowy roku. Najwięcej w gminie Oława.
Czy do 1 lipca 2024 uda się zlikwidować wszystkie kopciuchy w zasobach komunalnych gmin? Zobaczymy za pół roku. A co z tymi mieszańcami, którzy do tej pory nie zdążą z wymianą albo w ogóle nie zechcą jej wprowadzać?
Po pierwsze - może się zdarzyć, że termin obowiązywania wprowadzenia uchwały dolnośląskiej uchwały antysmogowej może ulec przedłużeniu, na co po cichu liczą samorządowcy. Tak bywało już w innych województwach - choćby w Małopolsce, gdzie mieszkańcy mieli prawie półtora roku więcej niż pierwotnie zakładała uchwała antysmogowa na wymianę pieców bezklasowych. Na takie przedłużenie w przypadku Dolnego Śląska też można liczyć, zwłaszcza w trakcie kampanii samorządowej, w którą właśnie wchodzimy, ale - jak to w polityce - różnie bywa. Na przykład zarząd województwa kujawsko-pomorskiego podjął w listopadzie decyzję, by jednak nie wydłużać czasu na dostosowanie systemów grzewczych do standardów środowiskowych. O zmianie decyzji zdecydował wynik konsultacji społecznych i argumenty dotyczące zdrowia publicznego, choć początkowo zarząd województwa rozważał wydłużenie terminu wymiany pieców pozaklasowych aż do roku 2029 powołując się na ubóstwo energetyczne wielu rodzin oraz obecną sytuacją na rynku paliw.
Co więc jeśli prawo antysmogowe jednak zacznie u nas obowiązywać od 1 lipca 2024? Przypominam - zgodnie z uchwałą antysmogową za używanie kopciucha grozi grzywna do 5000 zł.
Nie będzie aż tak strasznie - uspokajają samorządowcy - a przynajmniej nie od razu. Najpierw zapewne do drzwi zapuka strażnik miejski lub gminny i w razie stwierdzenia nieprawidłowości będzie mógł nałożyć mandat karny w wysokości od 20 do 500 zł. Wójt gminy Oława Artur Piotrowski uspakaja: - Najpierw będziemy jeździć i przypominać, namawiać do wymiany, a nie od razu karać. Postaramy się o uświadamianie, żeby ludzie mieli czas do sezonu grzewczego na wymianę pieca.
- Nie wiem jeszcze teraz, jak to zrobimy w mieście - mówi wiceburmistrz Oławy Andrzej Mikoda. - Na pewno nie będziemy dążyć do tego, aby karać mieszkańców.
Czy jednak, gdy ktoś po 1 lipca 2024 zgłosi oficjalnie, że jego sąsiad pali w kopciuchu, miasto będzie zobligowane, aby straż gminna wystawiała mandaty?
- Trudne pytanie - mówi Mikoda. - Dziś nie znam na nie odpowiedzi.
Aby egzekwować prawo - jak zaznacza wójt Piotrowski - najpierw samorząd powinien dać dobry przykład i sam wymienić swoje komunalne kopciuchy. Akurat w przypadku gminy Oława (podobnie jak Domaniowa) nie będzie takie trudne, bo sprawa dotyczy zaledwie ośmiu źródeł ciepła. Jak zapewnia wójt, pieniądze na ten cel są zaplanowane w tegorocznym budżecie.
Czy i innym gminom uda się na czas wymienić komunalne kopciuchy? Zobaczymy w połowie roku. Jak zapewnia Małgorzata Juraszek, podinspektor ds. ochrony środowiska w UMiG Jelcz-Laskowice, wprawdzie gmina od 2018 roku, czyli od kiedy obowiązuje uchwała antysmogowa, nie wymieniła ani jednego kopciucha (!), w tegorocznym budżecie przewidziano odpowiednie środki oraz zaplanowano wymianę kopciuchów na 2024 r.
Ponieważ miasto Oława wciąż ma w swoich zasobach komunalnych bardzo dużo kopciuchów, zapytaliśmy, ile udało się usunąć od czasu istnienia uchwały antysmogowej, czyli do 2018 roku.
- W 107 mieszkaniach komunalnych udało się zlikwidować kopciuchy, więc to nie jest tak, że nic nie robimy - mówi wiceburmistrz Mikoda, ale przyznaje, że Oława będzie miała tu problem podobnie jak większość samorządów. - Polska nie jest jednolita pod względem struktury mieszkaniowej, więc ogólnokrajowy program "Czyste Powietrze", który miał uniwersalnie rozwiązać problem, nie rozwiązał go, nie dotyczył sektora komunalnego.
Chodzi o strukturę mieszkaniową, jaką mamy - niektóre wioski czy miasta nie mają wielu budynków komunalnych, a w niektórych jest ich zatrzęsienie. Na dodatek najczęściej są w kiepskim stanie, więc sensowna wymiana źródeł ciepła powinna wiązać się np. ze zrobieniem nowej instalacji, ociepleniem budynku, wymianą okien itp. A to jest zwykle bardzo drogie. Z drugiej strony mieszkania komunalne zwykle zasiedlone bywają przez niezbyt majętnych mieszkańców, którzy już teraz ledwo wiążą koniec z końcem, paląc w kopciuchach, na dodatek najgorszym paliwem, bo tak jest najtaniej. Gdy zrobimy im z pieniędzy budżetowych np. ogrzewanie gazowe czy elektryczne, owszem, będzie czystsze powietrze, ale ostatecznie wielu z najemców nie będzie w stanie płacić za ogrzewanie, a dług spadnie na właściciela, na miasto, czyli na wszystkich mieszkańców. I tu dotykamy delikatnego tematu społecznego. Inni mieszkańcy mogą powiedzieć, że przecież oni na własny koszt musieli wymieniać kopciuchy i teraz płacą z reguły za droższe źródło ciepła, więc dlaczego jeszcze mają się zrzucać do budżetu na opłacanie ogrzewania innym.
- To tak nie powinno wyglądać - przyznaje wiceburmistrz Mikoda. Na dodatek skądś te pieniądze na wymianę kopciuchów, remont wentylacji, termomodernizację, a na samym końcu na opłacenie rachunków trzeba będzie brać - z inwestycji gminnych? Z remontów dróg?
- Trzeba będzie znaleźć jakieś inne rozwiązanie, bo same samorządy nie dadzą rady tego zrobić - mówi wiceburmistrz Mikoda. - Nie ruszymy z tym problemem, jeżeli nie będzie jakiegoś sensownego programu osłonowego dla warstwy osób najniższej uposażonych, aby było je stać na opłacanie nowego, czyli droższego źródła ciepła.
Wiceburmistrz daje przykład. Czasem w kilkukondygnacyjnym budynku trzeba przed zmianą źródła ogrzewania wybudować komin wentylacyjny, co kosztuje około 30 tys. zł. Do tego dochodzi instalacja, nowy piec - w sumie chodzić może nawet o kilkadziesiąt tysięcy, by skutecznie i sensownie wymienić jednego kopciucha na nowy piec. Kto ma za to zapłacić? - My takie działania podejmujemy - mówi - ale w przypadku kompleksowych remontów kapitalnych budynków mieszkalnych, gdyż wówczas najłatwiej można je wykonać i dotyczą wówczas wszystkich mieszkań w budynku.
Jednak takie remonty są dość kosztowne i wymagają czasu na przygotowanie i wykonanie inwestycji.
- Samorząd został zostawiony samemu sobie - mówi Andrzej Mikoda. - Nie ma programu, który wsparłby tu samorządy.
Istniejący program rządowy "Czyste Powietrze" jest celowany do osób, które są właścicielami nieruchomości. I to jest problem. O ile we wschodniej czy centralnej Polsce jakoś można dać sobie radę, bo tam są głównie budynki jednorodzinne, to u nas, gdzie mamy dużo mieszkań komunalnych w budynkach wielorodzinnych, mamy problem. - Zrzucanie wszystkiego na samorządy nie jest skuteczne, bo nie jesteśmy sami w stanie zrealizować nowych oczekiwań, mamy szereg jeszcze innych zadań do zrealizowania - mówi Mikoda. - Samo przesunięcie terminu obowiązywania uchwały antysmogowej niewiele da bez stosownego programu wsparcia.
A co z siecią ciepłowniczą z Miejskiego Zakładu Energetyki Cieplnej? Tu, zdaniem wiceburmistrza, możliwości są wykorzystane w pełni. Oprócz tych mieszkań, które już są zaplanowane w sieci, żadnych innych miasto raczej nie będzie przyłączało. Zwiększenie produkcji ciepła wymagałoby natychmiastowych ogromnych środków inwestycyjnych, ale... produkcja ciepła w MZEC oparta jest na węglu, a więc paliwie, od którego docelowo musimy odejść, więc jaki to sens. Na przyszłość jakąś nadzieję dają działania miasta w dziedzinie geotermii. Ale to nie jest coś, co możemy już dzisiaj wykorzystać. Aby pozyskać zieloną energię geotermalną, potrzebne są kolejne inwestycje, na które musimy znaleźć środki finansowe.
Jakieś światełko w tunelu jednak się zapala już teraz.
- Chcemy przystąpić do kolejnego programu "Ciepłe Mieszkanie", który dopiero w tej edycji dopuszcza do udziału mieszkańców zasobów komunalnych - mówi Mikoda. - Aby jednak do niego przystąpić, trzeba wiedzieć, ilu byłoby chętnych. Zbieramy ankiety od potencjalnych zaangażowanych osób, ale tych ankiet za wiele nie ma. Jest grupa ludzi, którzy byliby zainteresowani tylko termomodernizacją, ale oni już wymienili piec, tymczasem ten program zakłada wymianę tylko łącznie kotła plus termomodernizację. Mimo wszystko będziemy chcieli ten program na naszym terenie uruchomić i zachęcać ludzi do niego.
Napisz komentarz
Komentarze