5 Cmentarz ewangelicki mieszkańców Klein Thiergarten.
Cmentarz mieszkańców Klein Thiergarten (Zwierzyńca Małego) położony jest w pobliżu Odry i lasu odrzańskiego (zobacz na planie niżej). W 1866 r. właściciele ziemscy nabyli niewielki kawałek ziemi na miejsce spoczynku zmarłych. Wcześniej mieszkańcy Zwierzyńca Małego chowani byli na cmentarzu przy młynie miejskim. Georg Lorenz w przewodniku "Ohlau und Umgebung" z 1935 r. opisując Zwierzyniec Mały wymienia cmentarz. Następnie tak opisuje drogę prowadzącą do lasu odrzańskiego: "skręcamy bezpośrednio za mostem na Odrze w prawo, wkrótce miniemy kąpielisko rzeczne, cmentarz Klein Thiergarten i dotrzemy do lasu".
6 Cmentarz ewangelicki mieszkańców Thiergarten (Zwierzyniec).
W południowo-wschodniej części wyspy znajduje się niemiecki cmentarz, na którym chowano zmarłych mieszkańców Zwierzyńca (zobacz na planie niżej). Zachowane szczątkowo nagrobki pochodzą z pierwszego ćwierćwiecza XX w. Nie jest jednak wykluczone, że powstał on w II połowie XIX w., chociaż nie ma co do tego żadnych przekazów źródłowych. Cmentarz ten w swojej historii był dwukrotnie powiększony o grunty należące do urzędu wodno żeglugowego. Jeszcze pod koniec lat 50. ubiegłego stulecia nekropolia była ogrodzona ładnym murem z bramą, a wewnątrz była mała kaplica cmentarna. Na przełomie lat 60. i 70. cmentarz porządkowali harcerze z drużyny przy Szkole Podstawowej nr 2. Wtedy też ogrodzono cmentarz siatką. Dziś pozostały z tego tylko kikuty betonowych słupków, ściętych przy ziemi, ze sterczącymi kawałkami prętów zbrojeniowych.
7 i 8 Cmentarze ewangelickie mieszkańców Neu Bergel (Nowy Górnik) i Neu Ottag (Nowy Otok).
Na obecnym obszarze miasta były jeszcze 2 cmentarze ewangelickie - w Nowym Górniku i Nowym Otoku (widać je na planach i zdjęciach niżej).
W przeciwieństwie do Nowego Górnika - ten w Nowym Otoku się nie zachował. Znajdował się on przy obecnej ul. Rubinowej. Oba cmentarze zaznaczono na mapie topograficznej z pierwszego ćwierćwiecza XX w. Należy dodać, że miejscowości te powstały w 1910 (Nowy Otok) i w 1912 (Nowy Górnik) w wyniku decyzji o przesiedleniu mieszkańców obecnego Starego Otoku i Starego Górnika w bezpieczniejsze miejsca po powodzi w 1907 r.
9 Cmentarz katolicki przy kościółku św. Rocha.
Kościółek stanął prawdopodobnie w miejscu wcześniejszej kaplicy pogrzebowej na terenie niewielkiego cmentarza, który był miejscem pochówku zmarłych na skutek epidemii dżumy i innych chorób zakaźnych. Miejsca takie znajdowały się zawsze poza murami miejskimi.
Pierwsze graficzne wzmianki przedstawiające cmentarz w tym miejscu pojawiają się w połowie XVIII w. Na wcześniejszych planach, którymi dysponujemy, nie możemy go odnaleźć. Nie można jednak z tego wywnioskować, że cmentarz nie istniał wcześniej niż od połowy XVIII w.
W 1935 r. cmentarz ten został zlikwidowany i przekształcony w park przeznaczony dla pobliskiego Zakładu Dobroczynnego im. św. Józefa (tzw. stary szpital, obecnie hotel "Sobieski"). Ostatnie pochówki musiały mieć miejsce wiele lat wcześniej. Po jednej stronie kościoła, na wydzielonym metalową balustradą fragmencie dawnego cmentarza znajduje się nagrobek Karoliny Caidler z d. Henschel (zm. 1871).
Cdn.
Napisz komentarz
Komentarze