Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 22 listopada 2024 21:18
Reklama Hipol
Reklama
Reklama
News will be here

Oławscy Żydzi (3)

Na początku XX wieku miasto zamieszkiwało około 100 wyznawców judaizmu. Prowadzili tu interesy i wnieśli znaczny wkład w rozwój Oławy, przez co inni oławianie darzyli ich szacunkiem. Jednak w ciągu kilku lat wszystko się zmieniło
Oławscy Żydzi (3)
Kenkarta wydana w 1939 roku, znaleziona blisko 2 lata temu, w skrytce w oławskim ratuszu. Żółta litera "J" po lewej stronie oznacza skrót od "Jude" ("Żyd"). Dokument wydany na nazwisko Max Israel Bernstein. Najprawdopodobniej po wejściu w życie ustaw norymberskich, musiał przyjąć drugie imię...

Ta noc miała dramatyczny przebieg również w Oławie. Największa tragedia dotknęła rodzinę Gruschke. Kiedy bojówki przystąpiły do demolowania ich sklepów, syn właściciela był w swojej firmie. Członkowie SA pobili go do nieprzytomności i pozostawili przed budynkiem, nie pozwalając udzielić pomocy. Mężczyzna zmarł, a hitlerowcy zezwolili ojcu zabrać ciało syna dopiero wieczorem następnego dnia. W czasie "nocy kryształowej" zdewastowano też sklepy Riesenfelda, Glogowskiego oraz Glasera. Georga Jonasa, który zarządzał sklepem Glasera, brutalnie pobili bojówkarze. Syn Jonasa rozpoznał wśród nich "osoby pochodzące z miejscowości oddalonej o 20 mil". Twierdził, że mieszkańcy Ohlau szanowali jego rodzinę i nie mogliby wyrządzić im takiej krzywdy. Jeszcze tej samej nocy wywieziono Georga Jonasa do obozu koncentracyjnego (można przypuszczać, że do Buchenwaldu, gdzie trafili wrocławscy Żydzi). Wrócił stamtąd po siedmiu tygodniach, dzięki staraniom żony.

Oprócz zniszczeń sklepów, należących do oławskich Żydów, w czasie "nocy kryształowej" zdewastowano również ich miejsce modlitwy, w obecnej siedzibie "Caritasu". Po tych wydarzeniach odebrano oławskim Żydom sklepy i przekazano innym mieszkańcom.
Podczas listopadowych zamieszek zamordowano w całej Rzeszy około 90 Żydów, zniszczono ponad 7 tysięcy sklepów i domów towarowych oraz prywatnych mieszkań, spalono synagogi, a także zbezczeszczono wiele kirkutów. Ponad 30 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego, którzy próbowali bronić swojego dorobku, zesłano do obozów koncentracyjnych. Po pogromie Żydzi byli zobowiązani do naprawienia zniszczeń, majątki przejęli Niemcy, a dodatkowo nałożono na nich obowiązek zapłaty odszkodowania na rzecz Rzeszy, w wysokości 1 mln marek. Po nocy kryształowej sytuacja niemieckich Żydów była więc jeszcze gorsza. Pozbawieni środków do życia, musieli znosić kolejne upokorzenia. Zabroniono im wizyt w kinach, teatrach, parkach oraz uczestniczenia w spotkaniach publicznych, zabrano prawa jazdy.



Plakat z informacją o recitalu Josefa Wagnera w Nowym Jorku z 1946 roku Materiały udostępnione dzięki uprzejmości Leo Baeck Institute.

Kenkarta wydana w 1939 roku, znaleziona blisko 2 lata temu, w skrytce w oławskim ratuszu. Żółta litera "J" po lewej stronie oznacza skrót od "Jude" ("Żyd"). Dokument wydany na nazwisko Max Israel Bernstein. Najprawdopodobniej po wejściu w życie ustaw norymberskich, musiał przyjąć drugie imię...

Plakat z krótkim życiorysem artysty Materiały udostępnione dzięki uprzejmości Leo Baeck Institute.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

mgid.com, 649292, DIRECT, d4c29acad76ce94f
lijit.com, 349013, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
lijit.com, 349013-eb, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
openx.com, 538959099, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
appnexus.com, 1019, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
improvedigital.com, 1944, RESELLER
pubmatic.com, 161673, RESELLER, 5d62403b186f2ace
admanmedia.com, 925, RESELLER
smartadserver.com, 3713, RESELLER
openx.com, 540866936, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
adform.com, 2671, RESELLER
yahoo.com, 59674, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
smaato.com, 1100042823, RESELLER, 07bcf65f187117b4
yahoo.com, 58935, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
triplelift.com, 11656, RESELLER, 6c33edb13117fd86
pubmatic.com, 158481, RESELLER, 5d62403b186f2ace
smartadserver.com, 3713, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 15349, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
zeta.com, 757, RESELLER
rubiconproject.com, 9655, RESELLER, 0bfd66d529a55807
Xapads.com, 145030, RESELLER
google.com, pub-3990748024667386, DIRECT, f08c47fec0942fa0
Pubmatic.com, 162882, RESELLER, 5d62403b186f2ace
video.unrulymedia.com, 524101463, RESELLER, 29bc7d05d309e1bc
lijit.com, 224984, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
Pubmatic.com, 163319, RESELLER, 5d62403b186f2ace
adyoulike.com, c1cb20fa2bbc39a8f2ec564ac0c157f7, DIRECT
adyoulike.com, a15d06368952401cd3310203631cb18b, RESELLER
rubiconproject.com, 20736, RESELLER, 0bfd66d529a55807
pubmatic.com, 160925, RESELLER, 5d62403b186f2ace
onetag.com, 7a07370227fc000, RESELLER
lijit.com, 408376, RESELLER, fafdf38b16bf6b2b
spotim.market, sp_AYL2022, RESELLER, 077e5f709d15bdbb
smartadserver.com, 4144, RESELLER
nativo.com, 5848, RESELLER, 59521ca7cc5e9fee
smartadserver.com, 4577, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 13099, RESELLER
pubmatic.com, 161593, RESELLER, 5d62403b186f2ace
rubiconproject.com, 11006, RESELLER, 0bfd66d529a55807
onetag.com, 7cd9d7c7c13ff36, DIRECT
ssp.e-volution.ai, AJxF6R4a9M6CaTvK, RESELLER
rubiconproject.com, 16824, RESELLER, 0bfd66d529a55807
adform.com, 2664, RESELLER, 9f5210a2f0999e32
appnexus.com, 11879, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
smartadserver.com, 1247, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
smaato.com, 1100056735, DIRECT, 07bcf65f187117b4
smaato.com, 1100004890, DIRECT, 07bcf65f187117b4
rubiconproject.com, 24600, RESELLER, 0bfd66d529a55807
sharethrough.com, iBAzay96, RESELLER, d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com, 156177, RESELLER, 5d62403b186f2ace
pubmatic.com, 161674, RESELLER, 5d62403b186f2ace
insticator.com,15188195-e4cc-40b1-98f1-d6390cc63cbb,RESELLER,b3511ffcafb23a32
rubiconproject.com,17062,RESELLER,0bfd66d529a55807
video.unrulymedia.com,136898039,RESELLER
sharethrough.com,Q9IzHdvp,DIRECT,d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com,95054,DIRECT,5d62403b186f2ace
lijit.com,257618,RESELLER,fafdf38b16bf6b2b

lijit.com, 349013, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
lijit.com, 349013-eb, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
improvedigital.com, 1944, RESELLER
pubmatic.com, 161673, RESELLER, 5d62403b186f2ace
admanmedia.com, 925, RESELLER
openx.com, 540866936, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
adform.com, 2671, RESELLER
yahoo.com, 59674, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
smaato.com, 1100042823, RESELLER, 07bcf65f187117b4
yahoo.com, 58935, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
triplelift.com, 11656, RESELLER, 6c33edb13117fd86
pubmatic.com, 158481, RESELLER, 5d62403b186f2ace
smartadserver.com, 3713, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 15349, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
zeta.com, 757, RESELLER
rubiconproject.com, 9655, RESELLER, 0bfd66d529a55807
Xapads.com, 145030, RESELLER
google.com, pub-3990748024667386, DIRECT, f08c47fec0942fa0
Pubmatic.com, 162882, RESELLER, 5d62403b186f2ace
video.unrulymedia.com, 524101463, RESELLER, 29bc7d05d309e1bc
lijit.com, 224984, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
Pubmatic.com, 163319, RESELLER, 5d62403b186f2ace
adyoulike.com, c1cb20fa2bbc39a8f2ec564ac0c157f7, DIRECT
adyoulike.com, a15d06368952401cd3310203631cb18b, RESELLER
smartadserver.com, 4577, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
onetag.com, 7cd9d7c7c13ff36, DIRECT
adform.com, 2664, RESELLER, 9f5210a2f0999e32
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
smartadserver.com, 1247, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
smaato.com, 1100056735, DIRECT, 07bcf65f187117b4
smaato.com, 1100004890, DIRECT, 07bcf65f187117b4
sharethrough.com, iBAzay96, RESELLER, d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com, 161674, RESELLER, 5d62403b186f2ace
insticator.com,15188195-e4cc-40b1-98f1-d6390cc63cbb,RESELLER,b3511ffcafb23a32
rubiconproject.com,17062,RESELLER,0bfd66d529a55807
video.unrulymedia.com,136898039,RESELLER
sharethrough.com,Q9IzHdvp,DIRECT,d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com,95054,DIRECT,5d62403b186f2ace
lijit.com,257618,RESELLER,fafdf38b16bf6b2b

KOMENTARZE
Autor komentarza: PrzyzwoityTreść komentarza: Kiedyś ruch towarowy odbywał się koleją spalinową na Zwierzyniecką i Portową. Teraz mamy co raz większy ruch. Bierz leki gocha bo gorzej z tobą.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 17:22Źródło komentarza: Wypadek - śmierć na A4, droga będzie długo zablokowanaAutor komentarza: Gocha ze ZwierzyńcaTreść komentarza: Kiedyś kierowca tira to był gość. Teraz to debil , albo Ukrainiec . Widać to przed wjazdem do Ergisu. P.s. Są i tacy , co parkują tam jak należy więc ..... , kierowca gość.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 15:45Źródło komentarza: Wypadek - śmierć na A4, droga będzie długo zablokowanaAutor komentarza: Bój w hucieTreść komentarza: Szukajcie go na Górnym Śląsku. Jak widać na zdjęciu, wsiadł do próżnej węglarki, dalej połączcie sobie kropki.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 15:32Źródło komentarza: Zaginął czternastoletni KacperAutor komentarza: nieuśmiechnięciTreść komentarza: Ustawiczne pranie mózgów.Najpierw zabawy młodzieży ze śmiercią a teraz to.Coś mi tu zaciąga ruskim.Czas na emeryturę babciu zamiast robić z siebie młodzieżówkę mądrą inaczej.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 14:04Źródło komentarza: Chodzi o popularyzację języka niemieckiegoAutor komentarza: WiarusTreść komentarza: Nie ma to jak poczuć odrzut kałacha na ramieniu. Krótkie weekendowe szkolenie wojskowe powinien przejść każdy młody mężczyzna a może i kobiety też. Broń wirtualna też dobra, aby wyrabiać w sobie nawyki strzeleckie i poznać sztukę celowania, jako pierwszy etap wtajemniczenia. Szkoda, że nie ma ćwiczenia dla rezerwy.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 13:09Źródło komentarza: OŁAWA W Piątce postrzelająAutor komentarza: KtośTreść komentarza: Wirtualne strzelanie jak wirtualny seks . Niby coś było ale dalej prawiczek.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 12:11Źródło komentarza: OŁAWA W Piątce postrzelają
Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama
Reklama